TELİF HAKKI NEDİR, KAPSAMI NELERDİR VE NASIL KORUNUR?

1. Telif Hakkı Nedir?

Telif hakkı, bir eseri meydana getiren kişinin bu eser üzerindeki haklarını koruyan, fikri mülkiyet hukukunun en temel alanlarından biridir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK), Türkiye'de telif hakkının yasal dayanağını oluşturur. Bu yasa, eser sahibine, meydana getirdiği eser üzerinde hem manevi (kişisel) hem de mali (ekonomik) haklar tanır.

Telif hakkı, bir fikir ürününün orijinal ve yaratıcı olması koşuluyla, eser meydana geldiği anda kendiliğinden doğar. Tescil zorunlu değildir; ancak tescil, hak sahipliği açısından ispat kolaylığı sağlar.

---

2. Telif Hakkının Kapsamı

FSEK’e göre telif hakkı koruması aşağıdaki eser türlerini kapsar:

2.1. İlim ve Edebiyat Eserleri (Madde 2)

• Roman, hikâye, şiir, makale gibi yazılı eserler

• Konferans, nutuk, hitabe ve benzeri sözlü eserler

• Bilgisayar programları ve bunlara ilişkin hazırlık tasarımları

• Haritalar, planlar, projeler, krokiler

• Mimarlık, şehircilik, sahne tasarımı projeleri

2.2. Musiki Eserleri (Madde 3)

• Sözlü veya sözsüz her türlü besteler

2.3. Güzel Sanat Eserleri (Madde 4)

• Tablolar, heykeller, gravürler, seramikler

• Fotoğraflar, grafikler, minyatürler

• Moda ve tekstil tasarımları

• El işleri ve süsleme sanatları

2.4. Sinema Eserleri (Madde 5)

• Filmler, belgeseller, video klipler

• Görsel-işitsel medya ürünleri (dijital içerikler dahil)

2.5. İşlenme ve Derleme Eserler (Madde 6)

• Tercümeler, adaptasyonlar, aranjmanlar

• Seçme ve toplama eserler (antolojiler, derlemeler)

• Veri tabanları

Bu eserlerin orijinal ve kişisel yaratıcılığı yansıtan nitelikte olması gerekmektedir.

---

3. Eser Sahibi ve Hakları

3.1. Manevi Haklar (Madde 14–17)

Eser sahibinin kişiliğinden doğan ve devredilemeyen haklardır:

• Eseri umuma arz etme hakkı: Eserin ne zaman, nerede ve hangi biçimde yayımlanacağına karar verme hakkı.

• İsim belirtilmesi hakkı: Eserin adıyla ya da anonim şekilde yayımlanıp yayımlanmayacağına karar verme.

• Eserde değişiklik yapılmasını men etme hakkı: Eser üzerinde rıza dışı değişikliklerin yapılmasını önleme.

• Eserin bütünlüğünü koruma hakkı: Eserin anlamını bozacak biçimde kullanılmasını engelleme.

3.2. Mali Haklar (Madde 20–25)

Eserden ekonomik fayda sağlanmasını konu alır ve devredilebilir:

• İşleme hakkı: Eserin tercümesi, aranjmanı, uyarlaması vb.

• Çoğaltma hakkı: Eserin kopyalanması, basılması, kayıt altına alınması.

• Yayma hakkı: Satış, kiralama veya ödünç verme.

• Temsil hakkı: Eserin sahnelenmesi veya canlı icrası.

• Umuma iletim hakkı: Radyo, televizyon, internet gibi araçlarla halka iletilmesi.

 

Ayas Patent olarak, www.markapatentescil.com adresli web sitemiz üzerinden telif hakları ile ilgili daha ayrıntılı bilgilere erişebilirsiniz.

Dilerseniz bizleri doğrudan 0486 502 00 34 numaralı hattımızdan arayarak ücretsiz danışmanlık alabilir ya da WhatsApp iletişim hattımızdan bize ulaşarak sorularınızı hızlıca iletebilirsiniz.